Het Japanse ministerie van Wetenschap heeft een rapport uitgebracht over radioactieve neerslag van Fukushima. Daaruit blijkt dat er cesium is neergekomen tot op 1700 kilometer van de in maart verongelukte kerncentrale. Eigenaar Tepco verklaart nu in een rechtszaak geen eigenaar te zijn van radioactieve stof.
Halfwaarde Cesium
Radioactieve stoffen vervallen. De tijd dat de helft vervalt heet de halfwaardetijd. De kernenergiewereld gebruikt vaak als vuistregel dat na tien halfwaardetijden een radioactieve stof vrijwel verdwenen is en omgevormd in een andere stof. Bij de metingen in Japan ging het om twee soorten cesium. Je hebt cesium-137 met een halfwaardetijd van zo’n 30 jaar en cesium-134 met een halfwaardetijd van twee jaar. In het verleden is in Japan – net als elders in de wereld – cesium gemeten door de bovengrondse kernproeven. Maar dan ging het om concentraties van cesium-137 van één Becquerel per vierkante meter, terwijl cesium-134 nauwelijks gemeten werd. En omdat het cesium-134 na tien halfwaardetijden, dus na 20 jaar, vrijwel verdwenen is, geeft een meting met cesium-134 aan, dat het deze stof nog niet zo lang geleden geloosd is.
De Japanse overheid heeft nu overal dit cesium-134 gemeten, het bewijs dat deze stof vrijgekomen is bij het ongeluk met Fukushima. De piekwaarde in de regio Ibaraki (op 150 kilometer van de kerncentrale) was in de zomer 970.000 keer hoger dan in 2009 gemeten is bij een eerder landelijk onderzoek.
Er is veel radioactieve stof neergekomen in Tokyo, stelt de overheid, maar op de grond wordt nog maar weinig gemeten, omdat de stad vooral uit beton en asfalt bestaat. De daken van de huizen en het asfalt van de wegen houden het cesium niet vast. De radioactiviteit is door de wind weggewaaid en door de regen weggespoeld, legt de overheid uit.
Tepco: radioactieve stof niet ons eigendom
De exploitant de Fukushima is het elektriciteitsbedrijf Tepco. Nu is er op 45 kilometer van Fukushima een golfterrein van de Sunfield Golf Club. Deze golfclub sloot de poorten de dag na het ongeluk en is nog steeds niet open vanwege de radioactieve besmetting van het gras. De club is naar de rechter gestapt om Tepco om schadevergoeding te vragen. Tepco heeft voor de rechter verklaard niet voor de schade op te hoeven draaien. De radioactieve stoffen op het golfterrein zijn volgens Tepco namelijk niet het eigendom van het elektriciteitsbedrijf, maar van de grondeigenaren (de golfclub in dit geval). De lokale overheid had de radioactiviteit gemeten en Tepco verklaarde voor de rechter dat die metingen en de meetapparatuur onbetrouwbaar zijn.
Als Tepco gelijk krijgt van de rechter, heeft het grote gevolgen. Tepco hoeft de schade die anderen geleden hebben, dan niet te vergoeden. Op die manier zou Tepco miljarden kunnen besparen. Maar de schade is er wel en zal dan door individuele burgers en ondernemingen gedragen moeten worden.