Gisteren zette Maxime Verhagen een streep door de ondergrondse CO2-opslag in Noord Nederland. Wij, inwoners van Groningen en Drenthe zijn blij dat de minister de plannen voor opslag onder Sebaldeburen, Boerakker en Eleveld niet doorzet. Belangrijk argument om af te zien van de opslag was dat er geen draagvlak was voor deze dure en risicovolle techniek. Maatschappelijke onrust kan worden vermeden omdat er een goed alternatief is. Dat alternatief is volgens Verhagen: CO2opslag onder zee.
Opslag onder zee geen oplossing
Wij vinden dit geen oplossing. De bezwaren tegen CO2-opslag onder zee zijn min of meer gelijk aan de bezwaren voor CO2 opslag onder land. Het enige verschil: de directe risico’s voor onszelf zijn klein. Voor het leven in zee blijven die risico’s aanwezig. De echte oplossing ligt in een snelle overgang naar duurzame energie.
Risico’s van CO2-opspag
Onze bezwaren tegen CO2-opslag onder land waren onder andere de risico’s. CO2-opslag is een onbewezen techniek waarvan niet uitgesloten kon worden dat dit onveilig is. Inwoners van Boerakker, Sebaldeburen en Eleveld zouden bovenop een gevaarlijk experiment komen te wonen. Dat wilden we niet. Omdat het ontsnappen van CO2 niet uitgesloten was, en omdat CO2 verstikkend kan werken, zagen wij de CO2-opslag niet zitten. Ook onder zee kan CO2 ontsnappen, en daarmee het onderwater leven ernstige schade berokkenen.
Opslag CO2 alleen met forse subsidie rendabel te maken
Een tweede reden waarom wij tegen de CO2-opslag zijn is omdat het een dure techniek is. Voor de ontwikkeling van de techniek is een flinke subsidie aangevraagd bij de Europese Unie. Eenmaal operationeel is een grove schatting van de kosten van CO2-opslag tussen 50 en 80 euro per ton CO2. De emissierechten kunnen voor 15 euro per ton worden afgekocht. Alleen wanneer de emissieprijs veel hoger wordt, of als CO2-opslag wordt gesubsidieerd, wordt de techniek betaalbaar. De prijs van CO2-opslag onder zee is waarschijnlijk nog veel hoger dan onder land.
Noodzaak voor CO2-afvang en opslag ontbreekt
Dit brengt ons bij het derde bezwaar: de noodzaak van CO2-afvang en opslag. In onze omgeving was de CO2-opslag gepland om de schadelijke uitstoot van het broeikasgas die de kolencentrales in de Eemshaven gaan uitstoten te verminderen. Wij hebben altijd geleerd om de problemen bij de bron aan te pakken, dus willen we geen CO2-uitstoot dan moeten we de kolencentrales aan het Wad niet bouwen.
En dat blijkt ook niet nodig. De elektriciteitsproductie groeit extreem, we creëren een enorme overproductie. De elektriciteit afkomstig uit de kolencentrales in de Eemshaven is met name bedoeld voor de export. Terwijl ook Duitsland, de primaire afzetmarkt van de kolencentrales in de Eemshaven, al meer elektriciteit produceert dan het gebruikt. We kunnen exporteur van elektriciteit willen worden, maar dat kan ook op een andere manier.
Schone alternatieven zijn binnen handbereik
Bij de elektriciteitsopwekking uit kolen komt meer CO2 vrij dan bij welke andere soort elektriciteitsopwekking dan ook. Schonere vormen van opwekking zijn al lang voor handen: op gas gestookte centrales, windenergie, zonne-energie. Kolencentrales zijn niet meer van deze tijd. Kernenergie is ook geen optie, want ook daarvoor moet onnodig en gevaarlijk afval worden weggestopt.
Overheid en energiebedrijven, kies voor schone energie!
Zowel de provinciale als de landelijke politiek, maar ook de energiebedrijven Essent en Nuon, hebben onze bezwaren tegen CO2-opslag uitgelegd als maatschappelijke onrust. Bezorgdheid is een drijfveer, maar die bezorgdheid gaat verder dan onze eigen achtertuin. Wij wilden niet dat Noord Nederland de ondergrondse vuilnisbelt van Nederland zou worden. De oplossing is dat we dat afval niet gaan produceren. De keuze die overheid en energiebedrijven hebben is simpel: gaan we door met energie uit kolen- en kerncentrales, of kiezen we voor een toekomst met schone energie. Wij hebben al lang gekozen.
Egbert Brons – voorzitter Co2ntramine
Chris Renkema – CO2NeeBoerakker
Fennie van der Veen – CO2NeeSebaldeburen
Piet van Leuveren – Eleveld Adembenemend, CO2Nee
Gefeliciteerd! Ook geen CO2 opslag in het Noorden! Het wordt nu echt tijd nut en noodzaak van de CO2 opslag nu het onder zee door lijkt te gaan aan de orde te stellen. Net als in Barendrecht gaat het in het Noorden verder dan emoties van burgers. Het gaat er om serieus met elkaar te praten over de voors en tegens van de opslag van CO2. Want dat de opslag onder zee veilig kan is ook niet bewezen. En dan nog niet te spreken hoeveel energie, dus extra CO2 uitstoot er komt als dit gas van land offshore moet worden gebracht. Wordt zeker nog wel gevolgd.
Beste Corrie,
Bedankt voor de felicitaties. En ik ben het helemaal met je eens. De dialoog is nog steeds niet gevoerd. Verhagen is een paar uurtjes langsgeweest en heeft met een enkeling gesproken, maar dat is geen dialoog. Helemaal omdat hij nu alle argumenten van tafel veegt door te zeggen dat hij het alleen afblaast om de ‘emoties’ van de bewoners.
Daarmee geeft hij wederom aan dat de argumenten hem allemaal geen donder interesseren en dat hij dit er gewoon doorheen probeert te drukken op de plek van de minste weerstand. Zeedieren zullen niet zo hard protesteren als de bewoners van Barendrecht, Boerakker, Ekehaar en Sebaldeburen, dus dat is zijn volgende poging.
Maar een breed nationaal debat over de zin en onzin van de bouw van kolencentrales en het dumpen van afval is nog steeds niet gevoerd. De oude mannen in Den Haag, Verhagen voorop, blijven vasthouden aan oude gewoontes en weigeren een serieus open gesprek over alternatieven. We zijn dus nog lang niet klaar.
Beste Remi,
Als sociale wetenschappers op het gebied van communicatie en dialoog rond socio-technische, publieke kwesties (zoals CO2-opslag) ben ik zeer geinteresseerd in de ontwikkelingen in het Noorden rond de opslag van CO2. Er is veel sociaal-wetenschappelijke literatuur over waarom die koppige wetenschappers de bezwaren van “het publiek” maar niet begrijpen (waar ik je graag meer over vertel als daar behoefte aan is). Telkens blijkt maar weer hoe weinig invloed die bevindingen hebben.
Vandaar dat ik in een college binnenkort voor betawetenschappers (toch vaak de kwaaie piet in dit soort zaken) deze casus wil gebruiken om ze iets te leren over de vaak verweten koppigheid van de wetenschappelijke cultuur. Om een parallel te kunnen trekken met een klassieke studie over radio-actieve straling in Engeland na de explosie van de kerncentrale in Tsjernobyl (1986), heb ik echter wat meer informatie nodig over hoe bewoners in het Noorden de opslag van CO2 ervaren. Ik moest eraan denken toen ik Bram Schilham van het NOS-journaal – na de bekendmaking van Verhagen – het volgende hoorde zeggen:
“Hoe hard wetenschappers ook roepen dat de risico’s van ondergrondse opslag van CO2 verwaarloosbaar zijn, mensen willen simpelweg niet dat er onder hun huizen afval wordt gedumpt in de vorm van CO2-gas. Want zo wordt dat kennelijk ervaren.”
Op jullie weblog zijn jullie helder over jullie bezwaren, maar ik vroeg me af of er nog meer speelt: ook gevoelens (in de positieve zin van het woord, bedoel ik dan) zoals door Schilham beschreven een rol in het Noorden? Ik kan me voorstellen dat mensen gewoon niet op een afvalberg willen wonen omdat dat iets betekent voor wie ze zijn (namelijk mensen bij wie je je afval kwijt kunt). Als aanvulling: uit een ander Engels onderzoek bleek bijvoorbeeld dat een afvalberg veel maatschappelijke weerstand opleverde omdat mensen zich in het afgelegen deel van het land waar het zich afspeelde, toch al ‘verlaten’ voelde en nu ook nog eens het afval van het rijke Zuiden van het land kan oplossen. Misschien kun je me daar iets meer over vertellen.
En verder: zijn die legitieme gevoelens in het publieke debat (met Verhagen) duidelijk geuit? En zo niet, waarom niet?
Ik hoop dat je bereid bent om antwoord te geven op deze vragen. Zoals gezegd is het voor een goed doel: het bewustmaken van toekomstige wetenschappers dat de wereld niet zo eenvoudig in elkaar steeks als ze soms denken. Heel veel dank alvast.
Groeten,
Koen Dortmans
In het buitenland gaat men nog steeds stug door met het organiseren van CCS congressen. In Brindisi schijnt zelfs een capture pilot plant te staan, zie:
http://www.wplgroup.com/aci/conferences/eu-ecc3.asp
Flink gesponsord door energie dino’s als Shell, essent, enz.