Vandaag, vrijdag 26 oktober, vindt de hoorzitting van de commissie Rechtsbescherming plaats inzake de natuurbeschermingswetvergunning RWE Eemshaven. De stichting Co2ntramine is een van de partijen waarvan het ingediende bezwaarschrift ontvankelijk is verklaard. Hieronder de toelichting die wij in de hoorzitting geven op ons bezwaarschrift. Wij zijn van mening dat er geen grond is om RWE de gevraagde vergunning te verlenen omdat de RWE centrale niet voldoet aan de nieuwste milieueisen en dat er voor de centrale “geen dwingende reden van groot openbaar belang is”. Hieronder vindt u de argumentatie zoals we die vandaag uitspreken op de hoorzitting.
Kolencentrale Eemshaven: vervuilend en overbodig
Graag maak ik namens de Stichting Co2ntramine gebruik van de mogelijkheid om nogmaals aan te geven waarom Co2ntramine tegen de door u verleende natuurvergunning voor de RWE-kolencentrale in de Eemshaven is.
De RWE kolencentrale voldoet in de eerste plaats niet aan de modernste natuur- en milieu-eisen. Zo mag deze centrale een derde meer kwik uitstoten dan bijvoorbeeld in de Verenigde Staten toelaatbaar is.
Ten tweede vindt de Stichting Co2ntramine het onbegrijpelijk dat de uitstoot van CO2 geen deel uitmaakt van de natuurvergunning. De toename van CO2-uitstoot is immers een belangrijke oorzaak van het broeikaseffect en de opwarming van de aarde, met alle gevolgen voor de natuur van dien. Het is mogelijk dat de provincie blijft bij ondergrondse opberging van CO2 en van mening is dat de ondergrond niets met de natuur te maken heeft. Maar voor ons houdt de natuur niet op als we meer dan een paar meter onder het maaiveld zijn.
Tegelijk is de Stichting Co2ntramine ervan overtuigd dat de daadwerkelijke emissies nul zullen zijn, omdat de centrale te dure stroom levert, die niemand wil hebben. De bouw van de kolencentrale aan de Eemshaven heeft veel geld en energie gekost en levert niks op. Daarmee is deze centrale niet alleen een voorbeeld van energieverspilling maar is het tevens helder dat er geen dwingende reden van groot openbaar belang is om deze centrale toe te staan.
Dat zijn de drie kwesties die de Stichting Co2ntramine tijdens deze hoorzitting graag wil toelichten.
Wij handhaven dan ook onze eerder genoemde bezwaren tegen een natuur-vergunning voor de RWE-kolencentrale in de Eemshaven.
1 Natuur- en milieueisen onverantwoord soepel
1.a Lozing kwik te hoog
In de Verenigde Staten gaan meer dan 200 kolencentrales (dit is 15% van het totaal) dicht, omdat ze niet kunnen voldoen aan nieuwe emissie-eisen en nog eens 860 centrales moeten worden aangepast. Die eisen zijn vastgesteld in een wet, de Mercury and Air Toxics Standards (MATS) die wordt uitgevoerd door de Environmental Protection Agency (EPA). Als we de eisen van deze wet toepassen op de lozing van het zeer giftige kwik uit de RWE- kolencentrale, dan zou de lozing met een derde naar beneden moeten. 1,2,3 Blijkbaar past RWE met instemming van de provincie Groningen niet de best beschikbare technieken toe.
1.b Kolencentrales kampioen watergebruik
Elektriciteitscentrales gebruiken water voor de koeling. Kolencentrales zijn daarbij de koploper. Dat blijkt uit recent onderzoek. Voor één kilowattuur (kWh) uit een kolencentrale is 64 liter water nodig. Ter vergelijking: bij een gascentrale gaat het om 25 liter per kWh. De RWE centrale loost, in een gebruiksjaar, maar liefst 700 miljard liter water op de Waddenzee. Of, om het wat inzichtelijker te maken, vult jaarlijks 280 duizend Olympische zwembaden. Deze enorme hoeveelheid koelwater warmt de Waddenzee op en is in feite een vervuiling van de natuurlijke omgeving.4
2. Veilige opslag van CO2 is niet bekend.
Als de kolencentrale in bedrijf komt moet er wat gebeuren met het broeikasgas CO2. Er is in het verleden een duidelijke koppeling gemaakt tussen het toestaan van de RWE-centrale en het afvangen van CO2. Deze centrale moet ‘capture ready’ zijn. Dat komt erop neer – naar ons beste weten – dat de mogelijkheid moet bestaan om CO2 af te vangen. Een afvanginstallatie hoeft nu niet gebouwd te worden. Door toch de term ‘capture ready’ te gebruiken, creëert de provincie Groningen de schijn dat er wat met CO2 gebeurt, terwijl dit niet het geval is.
De plannen voor opslag van CO2 in lege gasvelden in Noord-Nederland zijn voorlopig van de baan. RWE suggereert twee oplossingen. De eerste is om het CO2 van de centrale af te vangen, te comprimeren, per schip te transporteren naar de Noordzee bij Denemarken en het daar in olievelden te spuiten. Het gaat hier in feite om oliewinning in plaats van CO2-opslag. Of het CO2 veilig in de olievelden blijft, is onbekend. En of het bij geraamde 100 miljoen euro opslagkosten per jaar blijft, is ook onbekend.5
De 2e oplossing volgens Nina Skorupska, topvrouw van Essent, zoals ze dat meldde op 25 april 2012 in het Dagblad van het Noorden, is opslag in lege gasvelden onder de zeebodem. 6 Essent is een dochteronderneming van RWE. In dit verband verwijzen we naar het ROAD-plan (Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratie- project) voor opslag op 20 km uit de kust van Hoek van Holland in het Nederlandse deel van de Noordzee tussen 2015 en 2020. 7,8 Aan CO2-opslag onder de Noordzee kleven verschillende nadelen: de veiligheid is niet bewezen, de technologie is niet rijp en of het economisch uit kan is twijfelachtig. De initiatiefnemers van dit project stellen namelijk dat ze zonder 100 miljoen euro extra steun van Brussel uit het project stappen 9,10,11,12,13.
De stichting Co2ntramine wil nadrukkelijk verwijzen naar genoemde bezwaren. Als er sec gekeken wordt naar de technische haalbaarheid van het ROAD-plan, heeft dit gevolgen voor de RWE centrale. Na 2020 worden gegevens bekend over de haalbaarheid van opslag onder de Noordzee. Pas als deze gegevens bekend zijn kan er een uitspraak gedaan worden over de mogelijke natuurschade die ontstaat bij onderzeese CO2-opslag. De huidige natuurvergunning komt dus veel te vroeg en is ook daarom volgens ons onrechtmatig.
3. Nut en noodzaak niet aangetoond, stroom niet afzetbaar
De Natuurbeschermingswet schrijft voor, dat een centrale die significant negatieve effecten op de natuur heeft, alleen een vergunning mag krijgen als er geen alternatieven zijn en de centrale een ‘dwingende reden van groot openbaar belang’ dient. Dat deze centrale significant negatieve effecten op de natuur heeft is duidelijk. Bij deze centrale is er echter geen dwingende reden van groot openbaar belang. Ik noem hiervoor drie argumenten.
3.a Overcapaciteit centrales.
De beheerder van het Nederlandse stroomnet, Tennet, heeft eind augustus 2011 een overzicht uitgebracht van alle Nederlandse energiecentrales. In 2018 kunnen de centrales meer stroom leveren dan nodig is, ook als de kolencentrales in aanbouw aan de Eemshaven en de Maasvlakte geschrapt worden. Er is een overschot aan elektriciteit. 14 Er is dus geen dwingende reden om de RWE-centrale in bedrijf te nemen.
3.b Dure stroom
Peter Terium, nu de topman van RWE, zei op 28 maart 2011 dat de centrale niet meer uit kan: “Het rendement is niet meer economisch op dit moment.” Kortom, Essent zou die centrale nu niet meer bouwen! 15 De kosten van verwerking van CO2 zijn hierin nog niet eens meegerekend. 16
3.c Kolenbelasting definitieve einde
De kolenbelasting betekent het einde van de RWE-centrale. Momenteel geldt er in Nederland een vrijstelling van deze belasting bij gebruik van kolen in eenheden met meer dan 30% rendement. Die vrijstelling verdwijnt en er komt een belasting voor alle kolencentrales. 17,18
De topmensen van Essent, bestuursvoorzitter Erwin van Laethem en financieel bestuurder Arjan Blok, stelden op 15 augustus jl. dat de 2,6 miljard euro kostende RWE-centrale de stroom niet rendabel zal kunnen opwekken vanwege de kolenbelasting. Zij vertelden: ‘We hebben een probleem met de rentabiliteit van de centrales. Nu schakelen we nog bij met kolencentrales, maar als er straks een taks op komt, zetten we deze niet aan.’ 19
Onze conclusie luidt: het is niet juist dat de provincie Groningen een vergunning afgeeft voor een kolencentrale, waarvan zelfs de eigenaar inmiddels zegt dat er geen nut en noodzaak voor is. Een centrale die mogelijkerwijs zelfs niet in bedrijf komt. Komt deze centrale wel in gebruik dan zijn er significante negatieve effecten op de natuur. Zoals inmiddels duidelijk is, is er geen dwingende reden van groot openbaar belang om RWE/Essent een natuurvergunning te verlenen en zijn er voldoende alternatieven. De vergunningverlener, waaronder de provincie Groningen, handelt aldus in strijd met de Natuurbeschermingswet.
Bronnen:
1. Technisch Weekblad, 6 oktober 2012.
2. U.S. Environmental Protection Agency, Final MATS emissions limits 02-22-12.existing units.
3. BI Ostfriesland, Newsletter 1/2011, p. 2.
4. Wendy Wilson, Travis Leipzig & Bevan Griffiths-Sattenspiel: “Burning Our Rivers: The Water Footprint of Electricity” uitgegeven door River Network, www.rivernetwork.org.
5. http://www.co2ntramine.nl/slecht-plan-co2-kolencentrale-eemshaven-naar-denemarken/
6. http://www.energyvalley.nl/en/archief/23149-rwe-topvrouw-betreurt-verzet-op-ondergrondse-co2-opslag, 25 april 2012.
7. http://www.eon.nl/zakelijk/energiemarkt/actueel/nieuws/grootschalig-co2-opslagproject-op-noordzee,
8. http://nl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam_Opslag_en_Afvang_Demonstratieproject.
9. http://www.bbu-online.de/Einwendungen/Sammeleinspruch%20CCS,%20Daenemark.pdf , oktober 2012.
10. http://www.noordzee.nl/bibliotheek/co2-opslag/ecologische-gevolgen-co2-opslag/
11. National Geographic, april 2011, pag 104 t/m 125
12. http://www.technischweekblad.nl/co2-van-maasvlakte-naar-noordzee.243283.lynkx, 16 maart 2012.
13. Lage CO2-prijs zet Road-project op de tocht, http://www.energiekeuze.nl/nieuws.aspx?id=1303, 5 oktober 2012.
14. http://www.co2ntramine.nl/dure-kolencentrale-eemshaven-gaat-verlies-opleveren/
15. http://www.co2ntramine.nl/dure-kolencentrale-eemshaven-gaat-verlies-opleveren/
16. Door CO2-afvang wordt een gemiddelde kolencentrale een half miljard duurder. Transport en opslag van CO2 kost nog eens honderd miljoen euro per jaar. Dat maakt een kolencentrale zoals de RWE/Essent-centrale economisch nog onaantrekkelijker.
17. http://www.gdfsuez.nl/over-ons/~/media/GdfSuez/Standpunten/kolenbelasting_v0512.ashx, mei 2012.
18. http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/
zakelijk/overige_belastingen/belastingen_op_milieugrondslag/
tarieven_milieubelastingen/tabellen_tarieven_milieubelastingen
19. http://fd.nl/ondernemen/195416-1208/centrales-van-essent-staan-steeds-vaker-stil, 15 augustus 2012.
